Er is recht op alimentatie in de volgende gevallen:
- Bij een echtscheiding: Als er bij een echtscheiding sprake is van een ongelijke verdeling van de inkomsten en/of vermogen, of een van beide partners niet in het eigen onderhoud kan voorzien, kan er recht op partneralimentatie zijn. Ook is er recht op kinderalimentatie zijn als er minderjarige kinderen zijn.
- Bij beëindiging van het samenlevingscontract: Bij verbreking van een samenlevingscontract, waarbij de partners hebben samengewoond en een gezamenlijke huishouding hebben gevoerd, kan er recht op partneralimentatie zijn als er afspraken over partneralimentatie zijn vastgelegd in het samenlevingscontract. Zijn er geen afspraken vastgelegd is er geen recht op partneralimentatie.
- Bij ouderlijk gezag: Wanneer een ouder alleen het ouderlijk gezag heeft over een minderjarig kind, kan de andere ouder verplicht zijn bij te dragen aan de kosten van opvoeding en verzorging van het kind.
- Bij scheiding van tafel en bed: Als een echtpaar kiest voor een scheiding van tafel en bed, kan er recht op partneralimentatie ontstaan.
Zodra de alimentatiegerechtigde weer gaat samenwonen als zijnde gehuwd, vervalt het wettelijk recht op partneralimentatie.