16 oktober 2024

Femicide in Nederland

Femicide, een stil drama

Een enkele keer maak ik het wel eens mee in mijn spreekkamer: een gesprek tussen partners die een einde maken aan hun relatie, waarbij bij mij het gevoel ontstaat dat er iets niet ‘klopt’ . Het hoeft natuurlijk geen teken te zijn van huiselijk geweld of onderdrukking, maar toch gaan er alarmbellen rinkelen.

Ik benoem het gedrag dat ik zie op een neutrale manier en ik leg uit dat het belangrijk is om deze aspecten binnen een relatie te bespreken, zonder beschuldigend te zijn.

Mocht het nodig zijn voer ik met beiden een individueel gesprek waarin beiden hun ervaringen kunnen delen, zonder angst voor een oordeel. 

Het zijn schrikbare cijfers: iedere 8 dagen wordt een vrouw in Nederland vermoord door haar partner of ex-partner. Femicide is een gewelddadige vorm van geweld die vaak voortkomt uit huiselijk geweld. Maar ook zonder een voorgeschiedenis van fysiek huiselijk geweld komt Femicide voor. Ongelijkheid in de relatie waarbij de vrouw onderdrukt en gedomineerd worden door hun partner is een veel voorkomende situatie waaruit Femicide het gevolg is.

Humeyra en Linda

We herinneren ons vast nog wel de moord op Humeyra, het 16-jarige meisje dat in de het fietsenhok van haar school werd doodgeschoten door haar ex-partner. Ook Linda van der Giesen werd op de parkeerplaats van haar werk door haar ex-partner doodgeschoten. Zo zijn er talrijke voorbeelden.

Dikwijls wordt Femicide afgedaan als ‘Crime Passionel’ of ‘Familiedrama”. Echter een belangrijk verschil met Femicide is dat de man in kwestie er dikwijls van overtuigd is dat de vrouw moet doen wat hij zegt, en er voor hem moet zijn. Soms komt dat voort uit een diepgewortelde overtuiging. Soms speelt een heftige jaloezie een rol.

Als een vrouw in een dergelijke relatie uiteindelijk de stap zet om de relatie te verbreken dan kan de gedachte ontstaan: ‘Ik kan niet zonder haar leven, dus dan moet ze maar helemaal niet meer leven’.

Elke vrouw heeft het recht om veilig te zijn, om te leven zonder angst. Maar voor sommige vrouwen in Nederland wordt die basisveiligheid ontnomen. Ze worden slachtoffer van Femicide: moord, simpelweg omdat ze vrouw zijn. Dit is geen ver-van-je-bed-show. Het gebeurt hier, in onze straten, achter gesloten deuren.  

De realiteit die we niet mogen negeren  

Stel je eens voor: een vrouw besluit eindelijk een gewelddadige relatie te verlaten. Ze is klaar om een nieuw leven te beginnen, vrij van angst en controle. Maar voor ze die vrijheid kan omarmen, wordt haar het zwijgen opgelegd. Dit is geen zeldzaam scenario. Jaarlijks verliezen tientallen vrouwen in Nederland hun leven door Femicide.  

Deze vrouwen zijn niet alleen cijfers in een rapport. Ze waren dochters, moeders, vriendinnen. Ze hadden dromen, hoop, en mensen die van hen hielden.

Waarom Femicide ons allemaal aangaat

Femicide raakt niet alleen de directe omgeving van de slachtoffers. Het is een symptoom van diepgewortelde ongelijkheid in onze samenleving. Hoe kunnen we vooruitgang claimen als we niet in staat zijn om onze vrouwen te beschermen?  

In de afgelopen 5 jaar hadden 97.000 vrouwen in Nederland te maken net fysiek of seksueel geweld. Bijna 60 procent van de vrouwen die om het leven komt wordt gedood door een partner of ex-partner. Bij mannen die gedood worden door hun partner ligt dit percentage op 4 procent. Cijfers die naar voren komen uit onderzoek door het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum.

Samen kunnen we het verschil maken  

Het tegengaan van Femicide begint bij bewustwording. Het probleem moet openlijk erkend en besproken worden. Daarnaast is er een grote rol weggelegd voor professionals in de zorg, politie en hulpverlening. Door betere training om signalen te herkennen en mogelijke slachtoffers te beschermen. Maar ook door zelf alert te zijn op de signalen van huiselijk geweld en steun te bieden aan slachtoffers, kunnen we samen proberen dit probleem te stoppen.

Wat zou je doen als je buurvrouw, vriendin of collega in een situatie zit die onveilig voelt? Misschien merk je op dat ze zich steeds meer terugtrekt. Of dat ze bang is voor een telefoontje van haar partner. Deze signalen, hoe klein ook, kunnen levens redden als we ze serieus nemen.  

Het begint met luisteren en praten. Vraag iemand die je vertrouwt om hulp als je zelf in een ongezonde relatie zit. En als je merkt dat een ander in nood verkeert, wees een steunpilaar. Wijs hen op organisaties zoals Veilig Thuis of Fier. Daar zijn mensen die luisteren en helpen, zonder oordeel.  Het is nooit te laat om hulp te zoeken.

Verandering begint bij onszelf  

Elke dag vechten overlevenden van huiselijk geweld terug, bouwen ze opnieuw aan hun leven. Door dit onderwerp ‘Femicide’ bespreekbaar te maken, door elkaar te steunen, kunnen we samen een samenleving creëren waarin vrouwen zich veilig voelen en vrij kunnen leven. Laten we opkomen voor hen die niet meer kunnen spreken, en voor degenen die vechten voor hun vrijheid. Want verandering begint bij onszelf.

Deze afbeelding is gegenereerd met AI